De culturele diversiteit in Nederland neemt toe en hulpverleners rond het jonge kind krijgen hier steeds vaker mee te maken. Des te opmerkelijker is het dat hier in de ouder-kindzorg maar mondjesmaat aandacht voor is. “Superjammer”, vindt Marilene de Zeeuw. “Er is immers niet zoiets als één goede manier van een kind groot brengen. Juist een onderwerp als opvoeden is zeer cultuurgebonden.”
Zelf is Marilene zich al werkende weg steeds meer bewust geworden van het belang om in haar hulpaanbod meer rekening te houden met cultuurgebonden aspecten. “Mijn interesse werd gewekt toen ik besefte dat andere culturen al eeuwenlang voedings- en slaapproblemen hebben moeten oplossen en dat werk & zorg moeten combineren vanaf de evolutie van de zoogdieren stamt.”
‘Er bestaat niet zoiets is als één goede
manier van een kind groot brengen’
Misinterpretaties
Marilene wijst er in dit verband op dat Sampaio de Carvalho & Rexwinkel in het Handboek Infant Mental Health het fenomeen culturele tegenoverdracht hebben benoemd en beschreven. “Het lijkt me supernuttig dat hulpverleners hierbij stil staan. Je oordeel kan gemakkelijk leiden tot misinterpretaties, terwijl het feitelijk voortkomt uit onbekendheid met elkaars werelden. Vaak speelt ook ongemak over de ongelijke maatschappelijke posities een rol, evenals vooroordelen.
[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″] Tijdens de zesde Vroeglezing op 5 maart in Arnhem neemt Marilene de Zeeuw ons mee naar de ouder-kindzorg in verschillende culturen. Na haar lezing volgt een informeel netwerkdiner. Klik hier voor meer informatie over het programma en de deelnamemogelijkheden. [/su_note]
Marilene vindt mezelf een ruimdenkend persoon, maar in haar hele beroepscarrière heeft zij toch op diverse momenten op dit punt vooroordelen gehad en daarnaar gehandeld. “Erg jammer, want als ik me iets meer bewust was geweest van m’n Nederlandse gewoontes, dan had ik het anders aangepakt. Er bestaat immers niet zoiets als één goede manier van een kind groot brengen. Ik denk dat het heel zinvol is om de enorme wereldwijde diversiteit aan gewoontes in de babyzorg te leren kennen. Daar kunnen we allerlei inzichten uithalen die nuttig zijn voor situaties die niet standaard zijn, maar afwijken van de gemiddelde norm.”
Niet romantiseren
Op de vraag of zorgverleners ook kunnen leren van de kindzorg in andere culturen antwoordt Marilene met een volmondig ja, maar er is wel een mits. “Valkuil is om een en ander te romantiseren vanuit een soort sentiment van terug-naar-de-natuur en vroeger-was-alles-beter.” Tegelijkertijd wijst ze erop dat we door onze 24-uurs economie, samen met de toegenomen welvaart, verstedelijking en mobiliteit, allerlei gewoontes in de ouder-kindzorg zijn kwijt geraakt. “Het is goed om die weer opnieuw op hun waarde te bekijken. Zo lang bestaan wandelwagens & staafmixers bijvoorbeeld nog niet. Ik vind veel jonge ouders best eenzaam in hun eensgezinswoningen en 4-kamer appartementen. Toen we armer waren en meer in dorpsverband samenleefden, hadden we van hedendaagse luxeproblemen geen last. Structuur is pas sinds we meer met de klok zijn gaan leven de heilige graal van de opvoeding geworden in onze westerse cultuur. Daarin kunnen we zeker leren van de bevolking van Suriname, Indonesië, Zuid-Afrika, Marokko en andere culturen.”
VROEG-lezing
Tijdens de zesde Vroeglezing op donderdag 5 maart 2020, met na afloop een informeel netwerkdiner, neemt Marilene ons mee naar de ouder-kindzorg in verschillende culturen. “Ik hoop met deze lezing mensen aan te zetten om onze uitgangspunten en aannames te bevragen en te leren van andere culturen. Ik zal dan onder meer allerlei voorbeelden van variaties in ouder-kindzorg naar voren brengen. Je kunt daarbij denken aan de visie op speelgoed, veiligheid in huis, manieren van dragen, de plek en taken van vader & moeder, de slaapgewoonten en houding en attitude ten aanzien van het troosten, de voeding en – last but nog least – de zindelijkheid.”
Informatie en aanmelden lezing Marilene de Zeeuw >
Traditionele gewoonten rond de bevalling
Tijdens haar lezing laat Marilene enkele filmpjes zien en eentje over de zorg na een bevalling is alvast online te bekijken (klik hier). “Elke zichzelf respecterende cultuur ruimt tijd en ruimte in voor de net bevallen vrouw”, vertelt Marilene. “Op krachten komen, je baby leren kennen en je gesteund en geholpen voelen door je gemeenschap is van essentieel belang voor het overleven van de allerkleinsten.”
