Moeder zijn gaat niet altijd zonder slag of stoot. Maar dat één op de vijf vrouwen al tijdens de zwangerschap of in het prille moederschap (ernstige) psychische klachten ontwikkelt, is nog lang niet overal bekend. Voormalig verloskundige en klinisch psycholoog Mirjam Meek richt zich in haar psychologiepraktijk MeJa volledig op deze vrouwen. In ‘De verwachting voorbij’ deelt Mirjam verhalen van de moeders die bij haar in de praktijk terechtkwamen.

De lezer kijkt over haar schouder mee naar de gesprekken met cliënten, Mirjams eigen overpeinzingen en de verschillende behandelmethodes die ze toepast. Verhalen over somberheid, angst, verdriet en rouw, maar ook over hoop, liefde en veerkracht. Met één gemene deler: de grote en turbulente levensverandering die het moederschap is, en waar nog veel te weinig over gesproken wordt. ‘En dat moet anders,’ aldus Mirjam. ‘Door eerlijke verwachtingen te creëren zal er minder sprake zijn van angst, onzekerheid, gevoelens van falen en schuld.’

In het boek maken we kennis met Liesbeth, die zich schuldig voelt omdat ze er de eerste dagen in haar ogen onvoldoende voor haar kindje kon zijn. We lezen over José die met de komst van haar kindje relatieproblemen kreeg. Ze voelde zich tijdens de bevalling in de steek gelaten door haar partner en worstelde met de vraag ‘ben je er wel voor mij?’ De impact van een miskraam op het moederschap wordt beschreven in de lucht is nog vol dagen en wat als je opnieuw zwanger bent van een jongen terwijl je wens een meisje is? Verlies van het gedroomde dochtertje.

In alle verhalen vallen een paar dingen op. Als eerste de immens hoge lat.  Alle aankomende ouders komen in aanraking met tijdschriften, boeken, podcasts waarin het gaat over hechting. Die o zo belangrijke duizend dagen. En het is waar, het zijn belangrijke eerste jaren, maar door dit continu te benadrukken, bereiken we soms het tegenovergestelde: de angst om fouten te maken. Ten tweede de behoefte aan controle. Controle is vasthouden aan bepaalde verwachtingen en proberen ongewenste situaties te voorkomen. Maar streven naar controle geeft een illusie van veiligheid. Als de verwachting niet uitkomt of als het ongewenste toch gebeurt, ontstaat er een gevoel van falen. Of angst. En als laatste en zeker niet onbelangrijk: de overschatting van onze eigen verantwoordelijkheid. De gedachte geen goede moeder te zijn komt voort uit die overschatting van hun eigen invloed. Niet de machteloosheid leidt tot problemen, maar de negatieve gedachten die erop volgen.

‘Ik hoop dat dit boek bijdraagt aan een nieuw perspectief, zoals we in de psychologie zeggen, een ander narratief’, laat de auteur weten. ‘De impact van een kind laat zich niet voorspellen.’ Moeder worden is een van de grootste veranderingen die je doormaakt in je leven. Een prachtige verandering. Maar dat neemt niet weg dat het ook pijn doet. Zoals Sacks zo mooi zegt: even when life is changing for the best, change is hard for most of us. En zo is het precies, moeder worden is fantastisch, maar dat betekent niet dat deze verandering in ons leven niet ook soms heel moeilijk is. En dat verdient veel meer aandacht!

De verwachting voorbij
Mirjam Meek
Uitgeverij Thomas Rap

Zie ook:

• Stressvol moederschap verstoort hechtingsproces