Ernstig eczeem heeft een forse impact op de ontwikkeling van het jonge kind. Vaak gaat zelfs het hele gezin hier onder gebukt. Behandeling kan gelukkig een ommezwaai bewerkstelligen. Hiervoor bestaan meerdere aanknopingspunten. Wel vereist dit dan de nodige begeleiding en motivatie van kind én ouders.
Ernstig eczeem kan een enorme invloed op de ontwikkeling van een jong kind hebben. “Het hebben van een actieve ontsteking in de huid vergt energie met daarbij de vaak slapeloze nachten door de jeuk”, weet dermatoloog dr. Marlies de Graaf (UMC Utrecht). Dit maakt dat het sommige kinderen zoveel energie kost, dat ze bijvoorbeeld niet bezig zijn met de ontwikkeling van hun fijne motoriek.”
Angst voor corticosteroïden
Voor het behandelen van ernstig eczeem bij heel jonge kinderen zijn er duidelijke aanknopingspunten.Kijk vooral naar de effectiviteit van de topicale therapie, luidt het advies van dermatoloog dr. Marlies de Graaf (UMC Utrecht). “Belangrijk is het om daarbij ook te kijken naar de impact op de kwaliteit van leven.”
Bij de behandeling van eczeem wordt gebruikgemaakt van een vetzalf en een lokaal corticosteroïd. “De sterkte van die laatste is afhankelijk van de locatie en de ernst van het eczeem”, stelt De Graaf. Zowel kinderen met mild als ernstig eczeem kunnen door de huisarts en/of kinderarts worden behandeld. “Ik zie echter dat er vaak toch een terughoudend beleid wordt gevoerd ten aanzien van behandeling omdat het om een baby gaat. Dat is jammer, want het is uiterst belangrijk het eczeem goed onder controle te krijgen.”
Terughoudend
De Graaf wijst erop dat dokters vaak terughoudend zijn. Hetzelfde geldt voor ouders die allerlei andere manieren (voeding, natuurlijke verzorgingsproducten, alternatieve geneeswijzen etc.) proberen. Ondertussen heeft het kind al die tijd actief eczeem met een kapotte huidbarrière, kans op infectie en op ontwikkeling van een voedselallergie. “Jonge kinderen kun je heel goed veilig behandelen met zogenaamde topicale (plaatselijke) therapie. Het vergt alleen wel de juiste begeleiding van de arts. Bovendien staan de neuzen van alle zorgprofessionals qua ‘corticofobie’ ook niet altijd dezelfde kant op. Als patiëntjes bij mij komen wordt het wel heel lastig als ik ze dan adviseer met een klasse 3 corticosteroïd te gaan smeren.”
Angst voor bijwerkingen
De Graaf stelt dat corticosteroïden van oudsher een slecht imago hebben door angst voor bijwerkingen. “Bijwerkingen zijn wel reëel, maar ze komen niet vaak voor en zeker niet bij intermitterend gebruik. Je moet er alert op zijn, maar je kunt heel goed veilig behandelen met goed smeren.” De Graaf merkt op dat de toevoeging ‘dun smeren’ zoals die vroeger op de verpakking stond inmiddels is verdwenen. “En ook dat is lastig want ouders die vaak zelf eczeem hadden als kind, zijn dit nog gewend. Bovendien: eczeem heeft een wisselend beloop dus ook als je niks doet gaat het soms beter, maar soms ook slechter.”
Ontwikkelen voedselallergie
Bekend is inmiddels dat onderbehandeling van eczeem op jonge leeftijd een risicofactor vormt voor het ontwikkelen van een voedselallergie. “Het kind wordt blootgesteld aan voedselallergenen via een kapotte huid met een gestoorde huidbarrière waardoor voedselallergie kan ontstaan.” Uit studies blijkt dat het risico op een voedselallergie kan worden voorkomen wanneer kinderen vroeg via de orale route aan voedselallergenen worden blootgesteld. Via deze weg treedt er tolerantie op voor voedselallergenen. Om die reden wordt nu in de Richtlijn Constitutioneel eczeem en op de consultatiebureaus aanbevolen om kinderen vanaf de leeftijd van 4 maanden kippeneiwit en pinda te geven.
Het nieuwe advies kan lastig zijn voor ouders omdat het indruist tegen hetgeen ze al jarenlang hebben gehoord. Een van de manieren om dit in goede banen te leiden is actieve begeleiding of verwijzen naar een collega-dermatoloog of kinderarts. Zo zijn er op verschillende plekken in Nederland de zogenaamde pinda-poli’s. Belangrijk hierbij is snelheid: de eerste 8 tot 12 maanden van het leven zijn immers cruciaal wat betreft allergie-ontwikkeling.2
Systemische therapie
Sinds kort is er een biological voor de behandeling van ernstig eczeem bij kinderen vanaf 6 maanden beschikbaar. Dat is uniek, vindt De Graaf. “Er is geen enkele andere biological voor welke ziekte dan ook geregistreerd voor kinderen vanaf de leeftijd van een half jaar.” Zij wijst er overigens wel op dat de beslissing om zulke jonge kinderen te behandelen niet eenvoudig is. “Het is sowieso een hele stap om kinderen vanaf die leeftijd met systemische therapie te behandelen.” Voor ouders voelt dat ook zo, aldus De Graaf. “Sommige ouders vragen er zelf om, vanuit de gedachte dat een tablet of injectie makkelijker is dan smeren. Maar het betekent vaak niet dat de topicale therapie kan worden gestopt, dus smeren blijft vaak een belangrijk onderdeel van de behandeling. Anderen hebben angst voor bijwerkingen.” Daarnaast wordt er regelmatig geprikt, iets wat veel kinderen niet prettig vinden. “Er zijn allerlei factoren die je laat meewegen bij de keuze voor de behandeling”, weet De Graaf.
Opluchting voor hele gezin
Van ouders van kinderen bij wie het eczeem onder controle komt, hoort De Graaf vaak dat ze een heel ander kind zien. “Ze eten beter, slapen goed en spelen weer met broertjes of zusjes. Fijn voor het kind, maar ook voor het gezin. De impact van eczeem is groot en wordt nog wel eens onderschat, zeker naarmate eczeem langer in het gezin is. Zelf zien de ouders soms niet meer welke invloed het heeft, hun norm is weg. Zo weten ze vaak niet meer hoe het is om uitgerust te zijn.”
Verder lezen
Ga naar mednet.nl om meer over dit onderwerp te lezen.
