Autisme is gerelateerd aan de samenstelling van bacteriën in de babydarmen. Hetzelfde geldt voor huilproblemen bij baby’s en de ontwikkeling van het brein. En voor de bevalling is er een relatie tussen het eetpatroon van de aanstaande moeder en de gezondheid van haar baby na de geboorte. “Wat er gebeurt in de babydarmen kan dan ook veel invloed hebben op de gezondheid”, laat Prof. dr. Carolina de Weerth weten. “Niet alleen nu, maar ook in het verdere leven. Darmen en hersenen vormen als het ware een Siamese tweeling.” Over dit onderwerp verzorgde ze onlangs een webinar voor Vakblad Vroeg en IMH Nederland. Dit webinar is nog steeds terug te zien.
In een interview met VROEG vertelt Carolina met veel enthousiasme over dit onderwerp wat haar na aan het hart ligt. Als ze eenmaal begint te vertellen raakt ze niet uitgepraat over alles rond de darmbacteriën en de impact die deze hebben op de lichamelijke en mentale gezondheid van jong en oud. Bijzonder is dat de eerste kennis hierover nog geen twintig jaar jong is.
Wat het belang is voor de mens van de darmbacteriën, voorheen darmflora? “In de eerste plaats spelen ze een sleutelrol voor ons fysieke welzijn”, steekt Carolina van wal. “Bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van het immuunsysteem. Bij de geboorte is dit nog niet goed ontwikkeld en je hebt bacteriën uit de darm nodig om dit systeem op gang te krijgen. Daarnaast verteren de bacteriën vezels uit ons voedsel die we zelf niet kunnen verteren. En ze maken vitamines aan. Pas sinds kort weten we dat ze ook van enorm belang zijn voor onze mentale gezondheid.
Link tussen darmen en brein
Carolina wijst er op dat er sowieso veel neuronen op de darmen zitten. “De bacteriën communiceren daarmee en met ons brein. Dit doen ze o.a. door hormonen en neurotransmitters via onze bloedbaan naar de hersenen te sturen. Eigenlijk weten we dit allemaal uit eigen ervaring wel. In een periode van stress raken onze darmen immers ook ontregeld. Je gaat dan opeens heel anders eten, bijvoorbeeld meer zoete dingen en minder fruit en groenten. Dit heeft een impact op de bacteriën in je darmen waardoor bijvoorbeeld de stoelgang ontregelt raakt.”
‘Exclusief moedermelk in eerste zes maanden
levert beste basis voor gezonde darmen’
Groot oerwoud
Bij baby’s die veel huilen hoor je vaak zeggen van ‘oh, het zijn vast darmkrampjes. Uit onderzoek blijkt dat bij hen de darmmicrobiota, voorheen noemde we dit de darmflora, zeven tot veertien dagen na de geboorte al heel anders is dan van baby’s die niet veel huilen. Het zou kunnen zijn dat deze andere bacteriën bijdragen aan het huilen door bijvoorbeeld meer gas te produceren. Je ziet dan ook dat in sommige gevallen het geven van probiotica voor verlichting zorgt. Helaas weten we nog veel niet wat er op dit gebied bij pasgeborenen speelt. Je kunt de darminhoud zien als een groot oerwoud met een heel eigen ecosysteem. Van de elementen en de werking van dat systeem weten we nog maar heel weinig.”
Moedermelk en stress
Tijdens het webinar vertelt Carolina eerst over het belang van microbiota. “De samenstelling hiervan in de vroege babytijd is belangrijk voor de gezondheid in het verdere leven. Het is dus zaak om de samenstelling ervan direct vanaf de geboorte zo goed mogelijk te krijgen. Dat is de beste garantie voor een goede, kansrijke start. Daarom zal ik ook ingaan op welke microbiota hierin een sleutelrol spelen. In het verlengde hiervan licht ik niet alleen het belang van moedermelk toe, maar ook welke factoren juist minder goed zijn voor het opbouwen van een gezonde mix. Ik vertel dan onder meer over de invloed van een keizersnede op de ontwikkeling van de microbiota. Gelukkig komen er steeds meer mogelijkheden om de impact van de keizersnede op de microbiota te verminderen.”
Speciale aandacht krijgt het belang van het tegengaan van stress van de moeder gedurende de eerste duizend dagen, dus ook al tijdens de zwangerschap. “Hoewel meer onderzoek nodig is, zijn er al sterke aanwijzingen dat die stress een negatieve invloed kan hebben op de ontwikkeling van de darmmicrobiota bij de baby.”
Melksuikers en probiotica
Verder zal Carolina ingaan op voedsel dat sowieso een gunstig effect heeft. “Bepaalde melksuikers in moedermelk zorgen bijvoorbeeld voor een betere cognitie op driejarige leeftijd. Ook probiotica hebben waarschijnlijk een gunstig effect op de gezondheid van baby’s, al weten we nog te weinig hierover bij voldragen kinderen. Wel geven we nu al probiotica aan te vroeg geboren baby’s. Deze spelen namelijk een belangrijke rol bij het beschermen van de baby tegen darmcomplicaties. Wellicht kunnen we in de nabije toekomst alle baby’s een gezonde starterskit geven voor hun darmontwikkeling.”
‘Doe niet aan allergiebestrijding door baby na
drie maanden af en toe pindakaas te voeren’
Misverstand
“Mijn hartenwens? Qua onderzoek vooral meer doen op het gebied van praktische toepassingen van wat we inmiddels hebben ontdekt. Plus dat we de samenleving kunnen overtuigen van het feit dat probiotica niets met medicijnen of antibiotica te maken heeft. Dat is helaas een misverstand. Probiotica zijn niet meer of minder dan bacteriën. Bewezen is dat ze bij het innemen een positief effect hebben op de gezondheid van de persoon. Wel denk ik dat we in de toekomst meer onderzoek moeten doen om te kijken hoe we deze levende microscopische beestjes kunnen inzetten om de gezondheid van baby’s en jonge kinderen te bevorderen. Het lijkt me een gemiste kans om dit niet te doen. Ik hoop dat de samenleving zich hier voor breed wil openstellen. Tijdens mijn webinar zal ik er alles aan doen om mijn publiek hiervoor te enthousiasmeren.”
Terugkijken kan voor 29.95 of gratis voor abonnees op MinNultotVijf
Organisatie: MinNultotVijf – inspiratieplatform van IMH Nederland en Vakblad Vroeg
Prof. dr. Carolina de Weerth is hoogleraar aan de faculteit der Medische Wetenschappen aan de Radboud Universiteit. Ze is hoogleraar en onderzoeker bij het Baby & Child Research Center en Donders Institute for Brain, Cognition & Behaviour. Focus van haar onderzoek is hoe de vroege omgeving de ontwikkeling van kinderen beïnvloedt, en de psychobiologische mechanismen die dit verklaren
