Het is zaak om vroeggeboorte zoveel mogelijk te voorkomen. In dit verband is het van belang om extra oog te hebben voor zwangeren met diabetes, hoge bloeddruk, hartaandoeningen of obesitas. Maar er zijn meer risicofactoren.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is een geboorte matig prematuur bij 32-37 weken, zeer prematuur bij 28-31 weken en extreem prematuur bij minder dan 28 weken. Vroeggeboorte treft jaarlijks zo’n 12 duizend baby’s in Nederland. Zij kunnen last krijgen van allerlei complicaties, ook op latere leeftijd. Artsen willen dit uiteraard graag voorkomen en er is dan ook veel onderzoek gedaan naar oorzaken van vroeggeboortes; hieronder vind je een paar voorbeelden:
Chronische medische aandoeningen
Artsen en wetenschappers begrijpen niet altijd de oorzaken van vroeggeboorte, die talrijk en complex kunnen zijn. Bepaalde chronische medische aandoeningen kunnen echter het risico op vroeggeboorte verhogen. Deze omvatten:
- Diabetes: Diabetes kan bijdragen aan vroeggeboorte. Dit kan komen doordat diabetes de werking van bepaalde moleculen in het lichaam kan veranderen. Iemand met diabetes moet nauw samenwerken met een arts om zwangerschapscomplicaties te voorkomen.
- Hoge bloeddruk: Een hoge bloeddruk bij de moeder kan verhinderen dat voldoende voedingsstoffen en zuurstof de foetus bereiken, waardoor de moeder mogelijk vroeg moet bevallen. Een goede nachtrust kan de bloeddruk verlagen, gebruik hiervoor een nachtlampje.
- Hartaandoeningen: Zwangerschap veroorzaakt veranderingen in het lichaam die de druk op het hart kunnen verhogen. Bij iemand met een hartziekte kunnen deze veranderingen het risico op complicaties voor henzelf en de foetus vergroten.
- Antifosfolipidensyndroom (APS): Mensen met APS hebben een hoger risico op het ontwikkelen van bloedstolsels. Artsen weten niet precies hoe APS vroeggeboorte kan veroorzaken. Normale veranderingen in het lichaam tijdens de zwangerschap kunnen het risico op verstopping van bloedstolsels bij mensen met APS verhogen, wat kan leiden tot vroeggeboorte.
- Obesitas: Obesitas treedt op wanneer een persoon overtollig lichaamsvet of -gewicht heeft dat de gezondheid kan beïnvloeden. Obesitas bij moeders kan leiden tot chronische ontstekingen, die de gezondheid van de placenta en de groei van de foetus kunnen beïnvloeden en weeën en vroege bevalling kunnen uitlokken.
Tweelinggeboorte
Een zwangere die meer dan één foetus tegelijk draagt, heeft een hoger risico op vroeggeboorte. Volgens een artikel uit 2018 resulteert de helft van alle tweelingzwangerschappen in vroeggeboorte vóór 37 weken, en 10% van de mensen die zwanger zijn van een tweeling bevalt vóór 32 weken zwangerschap. Het is dan ook verstandig om de rugzak voor het ziekenhuis vroeg in te pakken als een zwangere meer dan één kind verwacht. Het artikel stelt dat onderzoekers verschillende mogelijke oorzaken voor vroegtijdige tweelinggeboorte hebben voorgesteld, waaronder:
- verhoogde afgifte van corticotrophin-releasing hormoon, wat vroeggeboorte kan veroorzaken
- verhoogde niveaus van een proteïne genaamd surfactant proteïne-A, die een ontstekingsreactie in de baarmoeder kan stimuleren waardoor de bevalling kan beginnen
- uitrekking van de baarmoeder, wat kan leiden tot vroeggeboorte
- een hoger risico op complicaties, wat een arts ertoe kan aanzetten om de vroeggeboorte medisch op te wekken
Afwijkingen aan de baarmoeder
Bepaalde afwijkingen in de baarmoeder of baarmoederhals kunnen het risico op vroeggeboorte verhogen. Deze omvatten:
- Het hebben van een ongewoon gevormde baarmoeder: Als een zwangere een ongewoon gevormde baarmoeder heeft, zoals een eenhoornige baarmoeder met één eileider, kunnen ze een verhoogd risico hebben op vroeggeboorte.
- Baarmoederhalsinsufficiëntie: Een baarmoederhals kan verzwakken en niet meer in staat zijn om de foetus vast te houden, wat kan leiden tot vroeggeboorte.
Placenta previa: Bij deze aandoening blokkeert de placenta de baarmoederhals, wat kan leiden tot een bloeding. Placenta previa kan levensbedreigend zijn voor de ouder en de foetus en kan een arts verplichten om een vroeggeboorte op te wekken.
