Veel kinderen hebben een spraakstoornis. Hierin zijn verschillende profielen te ontdekken, variërend van minder ernstige tot forse spraakproblemen. Deze ontdekking kwam aan het licht dankzij een speciaal computerprogramma om de articulatie in kaart te brengen.
Sanne Diepeveen, onderzoeker aan de HAN en het Radboud UMC, deed belangrijk landelijk onderzoek naar spraakproblematiek bij kinderen. Daarvoor maakte zij onder andere gebruik van een speciaal computerprogramma voor het diagnosticeren van spraakstoornissen, het Computer Articulatie Instrument (CAI). Het instrument is bedoeld voor een beoordeling van de fonologische en spraak-motorische ontwikkeling bij Nederlandstalige kinderen. Het gaat om de leeftijdsgroepen 2-3 jaar en 4-6 jaar.
Betere diagnostiek
Met behulp van CAI wordt de diagnostiek preciezer en komt er meer oog voor onderliggende problematiek die een rol kan spelen bij spraakproblemen. De kinderen krijgen verschillende taken, zoals het benoemen van plaatjes en het herhalen van niet-bestaande woorden. Zo kan men naar verschillende vaardigheden in het spreken van het kind kijken. In eerste instantie worden de sterke en zwakke kanten van de spraak in kaart gebracht. Dan volgt een vertaling naar een spraakproductieprofiel. Daardoor kan de behandeling veel preciezer op het kind worden afgestemd. “We geven op deze manier kinderen een betere kans op een effectieve behandeling”, aldus onderzoeker Anne Marie. “Ook kunnen we ouders meer inzicht geven in de aard en ernst van de problematiek en vertellen we meer over verwachtingen rondom therapie-effect. Het is voor ouders heel fijn dat we beter kunnen voldoen aan de hulpvraag.”
Uit het onderzoek blijkt onder meer dat de spraakproductieprofielen van de deelnemende kinderen in drie groepen (clusters) onder is te verdelen. In cluster I scoorden kinderen het hoogst op alle taken (de minst ernstige spraakproblematiek) en de kinderen in cluster III scoorden het laagst (de meest forse spraakproblemen).
Oorzaken opsporen
In totaal gaat het om het onderzoeken van 150 kinderen met spraakstoornissen, waarvan er 22 vanuit Rijndam zijn betrokken. Rijndam beschikt over drie specialistische expertiseteams voor kinderen op het gebied van taal, spraak en communicatie. De slimme softwaretool is ook al elders in gebruik. Bijvoorbeeld sinds kort op de afdeling Logopedie van Ziekenhuis Rivierenland om spraakproblemen bij kinderen effectief te lijf te gaan. De kracht van het programma is dat het helpt om oorzaken te vinden van spraakproblemen, zodat een effectievere behandeling mogelijk wordt. Annemarie van der Zande: “Het is van belang dat de kinderen niet zomaar in een hokje terecht komen, maar dat er breder gekeken wordt naar spraakproblematiek van het kind.”
Bron: icthealth.nl