Soms worden kinderen uit huis geplaatst op basis van rammelende rapporten met subjectieve aannames. Dat is te zien in de documentaire Goede Moeders. Daarin begeleidt verloskundige Sylvia von Kospoth zwangeren bij wie eerder kinderen uit huis zijn geplaatst.
Sylvia von Kospoth is verloskundige in Friesland en probeert zwangere vrouwen alle tijd en aandacht te geven die ze nodig hebben. Dus doet ze huisbezoeken en voert uitgebreide gesprekken met haar zwangeren. Ze blijkt meerdere vrouwen in haar praktijk te hebben van wie eerdere kinderen uit huis zijn geplaatst. “Deze vrouwen zijn radeloos en vroegen me: lees eens mee. Dus ik ben die rapporten gaan lezen en vroeg meermaals vol verbazing: ‘wie heeft dit opgeschreven?'”
In haar praktijk zijn het vooral vrouwen die in aanraking zijn geweest met jeugdzorg, of zwangeren waarbij oudere kinderen al uit huis zijn geplaatst op advies van de Raad voor de Kinderbescherming. Als gevolg daarvan koesteren deze vrouwen een groot wantrouwen tegenover overheidsinstanties en zorgverleners. En niet onterecht: bij sommigen wordt elke nieuwe baby weer uit huisgeplaatst op een manier die vaak traumatisch is voor de ouders.
Opnieuw zwanger
Nu de vrouwen opnieuw zwanger zijn, ziet Sylvia hoe zij zich met veel moeite aan hun verleden hebben ontworsteld. Ze hebben bijvoorbeeld een nieuwe stabielere relatie opgebouwd en betere huisvesting gevonden. Ze hebben hun leven weer op de rails en zijn vol hoop hun eerder uit huis geplaatste kinderen weer thuis te kunnen verwelkomen.
Volgens het beroepsprotocol wordt verwacht dat Sylvia zo’n nieuwe zwangerschap meldt bij Veilig Thuis of gemeentelijke instellingen, zodat een risico-inschatting gemaakt kan worden voor het ongeboren kind. Maar hoe houd je je aan de protocollen als het idee hebt dat Veilig Thuis en Jeugdzorg onzorgvuldig met deze informatie omgaat? Hoe kan ze in zo’n situatie het belang van moeder en kind voorop stellen als deze moeders niet alleen blijdschap, maar ook grote stress en angst ervaren of ze dit kind wel zullen mogen houden?
Niet onderzocht
Von Kospoth ziet dat moeders in rapportages kwalificaties krijgen als ‘verstandelijk beperkt’ of ‘heeft een persoonlijkheidsstoornis’, terwijl ze niet zijn onderzocht. Een vader staat beschreven als alcoholist, terwijl dat volgens de ouders totaal uit de lucht is gegrepen.
“Als een kind bij de moeder wordt weggehaald, moeten de feiten kloppen”, zegt de verloskundige. En daar heeft ze in het geval van deze zwangeren haar twijfels bij. “Ik heb in de rapporten gezien dat nieuwe partners worden verwisseld met de ex-partners. En met die ex was iets mis. Dat lees je dan terug bij de nieuwe partner. Dat kan toch niet gebeuren denk je, maar het gebeurt.”
Machtig apparaat
Mariëlle Bruning is hoogleraar jeugdrecht en kinderrechter. Zij herkent het beeld van rammelende dossiers dat uit de documentaire naar voren komt. “Ik herken het, ik hoor het veel en ik kom het ook wel tegen. Dat wil niet zeggen dat alle dossiers verkeerd zijn, maar het gebeurt en het zou niet mogen gebeuren.” Bruning hoort de laatste jaren steeds vaker dat dossiers niet volledig op orde zijn. “We horen dat er oude informatie instaat, dat het knip- en plakwerk is. Dat zie je ook in de documentaire, dat er verkeerde namen genoemd worden. Dat mag natuurlijk nooit gebeuren. Als er staat verstandelijke beperking, dan moet dat wel onderbouwd zijn.”
Lege maxi-cosi
Verloskundige Sylvia von Kospoth maakt zich grote zorgen over de schade die wordt toegebracht aan de moeders van wie de kinderen vermoedelijk op onterechte gronden uit huis zijn geplaatst. “Het is zo schadelijk voor deze levens, het kan bijna niet meer gecorrigeerd worden.” Zo moest een van de vrouwen uit de documentaire na haar bevalling in het ziekenhuis alleen met de bus naar huis, terwijl haar pasgeborene haar was afgenomen. “We moeten met deze vrouwen gaan praten. Ze moeten verzorgd worden en niet alleen in de bus met een lege maxi-cosi, dat mag niet.”
Pijnpunten
Bruning raadt minister Dekker en staatssecretaris Blokhuis zeker aan de documentaire te gaan kijken. “Het geeft zo duidelijk alle pijnpunten aan van de jeugdbescherming. De kwesties die nu spelen, de tekorten die we nu hebben. Het doet een heel dringend beroep op iedereen om uithuisplaatsingen veel zorgvuldiger te onderbouwen en er veel terughoudender mee om te gaan. Het levert niet alleen de moeder en vader schade op, maar ook de kinderen.”
Documentaire Goede Moeders
Regie: Jorien van Nes
Omroep: KRO-NCRV
