Hoe vertel je kinderen over hun donorvader of -moeder? De prentenboekjes ‘Een bijzonder gewoon gezin’ van counselor Anne Schrijvers en haar collega Marja Visser bieden de helpende hand.
Vaak willen wensouders weten hoe zij met hun kinderen over de donor kunnen praten. Anne Schrijvers: ‘Zeg je dan donorpapa, of de donor? Of die aardige meneer? Dat vinden mensen vaak lastig.’
Laagdrempelig
Het idee voor de prentenboekjes ontstond in de spreekkamer van Schrijvers en Visser. Ze spraken hier met stellen en alleenstaande vrouwen die overwegen om zwanger te worden met hulp van een donorouder. Tijdens deze gespreken krijgen wensouders advies over hoe ze hun kind over de donorvader kunnen vertellen. Maar als er eenmaal een kind is, kan er alsnog behoefte zijn aan een script om er over te praten. ‘Dus er moest iets komen dat mensen thuis uit de kast kunnen pakken,’ vertelt Schrijvers. ‘Zodat ze op een laagdrempelige manier hun kind kunnen vertellen dat er een donor is. Zonder dat ze moeten nadenken welke woorden je dan kiest.’
Promotieonderzoek
Daarop besloten Schrijvers en Visser zelf een prentenboek te maken. De tekst is deels gebaseerd op het promotieonderzoek van Schrijvers naar de steun die gezinnen die zwanger worden van een donor nodig hebben. Schrijvers nam interviews af met heteroseksuele stellen, lesbische stellen en alleenstaande vrouwen en concludeerde dat ze allemaal behoefte hebben aan steun van zowel de counselor in het ziekenhuis, van andere ouders die hetzelfde traject doorlopen, als van familie en vrienden. Ook werd duidelijk welke onderwerpen zij belangrijk vonden, zoals met je kind praten over de donor.
Donorpapa is geen zaadje
Het resultaat is een kort, lief boekje waarin een gezin en een kind zijn afgebeeld, en ook de donorouder. Schrijvers: ‘We vonden het heel belangrijk om iedereen af te beelden zoals hij is, dus de donorpapa is gewoon een meneer en geen zaadje.’ Het verhaal vertelt in grote lijnen dat ‘papa en mama veel van je houden’, en dat ‘de aardige donorpapa er ook bij hoort’.
Dat laatste vinden de auteurs belangrijk: ‘Kinderen zijn loyaal naar hun ouders én naar de donor. Het is belangrijk dat dat allemaal mag bestaan. Daarom wilden we een boekje maken waarmee ouders hun liefde kunnen uitspreken naar het kind, én het kind kunnen vertellen dat ze de donor dankbaar zijn. Door dat te benadrukken geef je je kind als het ware toestemming om nieuwsgierig te zijn naar de donor. Anders vraagt een kind zich af hoe zijn ouders zich erover gaan voelen als hij of zij straks meer over die donor wil weten?’
Praktische serie
Het ene boekje smaakte naar meer. Inmiddels maakten beide auteursprentenboekjes voor vader-moeder gezinnen, twee-moedergezinnen en solomoedergezinnen. Ze merkten dat wanneer ouders hun kinderen willen vertellen over de donor, ze dit al gauw praktisch maken. ‘Ze vertellen over een zaadje van de donor en een eitje van mama en dat ze in het ziekenhuis waren. Terwijl het voor heel jonge kinderen wel belangrijk is dat je open bent, maar het nog niet zo belangrijk is hoe het precies zit.’ Daarom maakte ze voor elk gezin twee boekjes, één voor kinderen van 0 tot 3 jaar en één voor iets oudere kinderen waarin het verhaal over de zaadjes en het eitje wordt uitgelegd.
Een bijzonder gewoon gezin
Alle boekjes staan overzichtelijk op de website ‘Een bijzonder gewoon gezin’.
Lees hier het proefschrift van Anne Schrijvers: Family building through donor sperma treatment
