Slechts twee procent van de kinderen op het kinderdagverblijf drinkt water en de consumptie van groenten is minimaal. Hier ligt dan ook een belangrijke uitdaging. Te meer daar jonge kinderen goed begeleiden in hun smaakontwikkeling later resulteert in een gevarieerder eetpatroon.
Tekst: Mascha Boelaars, BKK
Illustratie: Jane Klein, OptimaForma, Nijmegen
Kinderen die op jonge leeftijd een ongezond eetpatroon ontwikkelen, kunnen dat moeilijk veranderen als ze er eenmaal aan gewend zijn. Een methode die positief werkt bij het ontwikkelen van een gezond patroon is het geven van het goede voorbeeld.
Zuigelingen
Zuigelingen hebben een voorkeur voor de smaken zoet en zout en een afkeer van zuur en bitter. Om later gevarieerd te eten, is het belangrijk bij de introductie van bijvoeding dat het kind aan veel verschillende smaken went. Uit onderzoek blijkt dat als kinderen vanaf de peutertijd wennen aan groenten, zij later ook eerder de smaak van nieuwe groenten weten te waarderen.
Peuters
De meeste peuters hebben een periode dat ze moeilijk eten. Peuters zijn zowel verbaal als fysiek beter in staat eten te weigeren. Bovendien neemt vanaf ongeveer anderhalf jaar het groeitempo en daarmee de eetlust af. Kinderen worden selectiever in wat ze willen eten.
Rol kinderopvang
De kinderopvang kan bijdragen aan het vormen van gezonde eetgewoonten. Het dagelijks eten is een gewoonte en de omgeving bepaalt mede of dit een gezonde gewoonte is. Stimuleren en betrekken bij het klaarmaken van eten hebben een positief effect op het eten van meer groenten en fruit en drinken van water. Daarnaast werkt het positief wanneer pedagogische beroepskrachten het goede voorbeeld geven door zelf gezond te eten. Natuurlijk is het belangrijk om samen aan tafel te gaan.
Het opstellen of wijzigen van een voedingsbeleid of traktatiebeleid stuit soms op weerstand. Niet alleen van kinderen, maar ook van ouders. Het is belangrijk om hierover met ouders in gesprek te gaan.
Kinderen worden zo begeleid in hun smaakontwikkeling, waardoor ze op latere leeftijd een gevarieerder eetpatroon hebben. Ze leren bovendien om gezonde keuzes te maken en kiezen vaker voor groente en fruit en het drinken van water. Dit leidt tot een gezond gewicht en minder risico op welvaartziekten.
Opvoedstijl
Buiten de kinderopvang wordt het eetpatroon van kinderen in belangrijke mate beïnvloed door de opvoedstijl van ouders. Een toegeeflijke opvoedstijl (kind mag eten wat het wil) en een autoritaire opvoedstijl (kind wordt gedwongen bord leeg te eten) hangen samen met een hoge BMI (Body Mass Index). Een autoritatieve opvoedstijl (ouders reageren responsief op het kind, maar stellen wel regels) levert gezondere BMI’s op.
Samenvatting hoofdstuk ‘Gezonde leefstijl’
Dit bericht is een samenvatting van het hoofdstuk ‘Gezonde leefstijl’ in het ‘Pedagogisch curriculum voor het jonge kind in de kinderopvang’. De auteur drs. Yvonne Booij is docent bij de opleiding Voeding en Diëtetiek aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘Gezonde leefstijl’ hoort bij de doelstelling ‘Het bevorderen van persoonlijke competentie’.
Meer over het ‘Pedagogisch curriculum’
In mei 2017 verscheen de uitgave ‘Pedagogisch curriculum voor het jonge kind in de kinderopvang’. Diverse onderzoekers en wetenschappers op het gebied van opvoeden hebben samen dit curriculum geschreven. Hierin staan thema’s die belangrijk zijn voor een goede kwaliteit, bijvoorbeeld welbevinden & betrokkenheid, gehechtheid, taalontwikkeling en gezonde leefstijl. Bij ieder thema staat wat jonge kinderen nodig hebben, wat jonge kind voorzieningen moeten bieden en wat dat betekent voor het kind, nu en in de toekomst. Elk thema past bij één van de vier pedagogische doelen van prof. Dr. Marianne Riksen-Walraven, zoals in de wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) zijn opgenomen.
