Ingrijpende jeugdervaringen (ACEs) kunnen negatief uitpakken voor zowel de (brein)ontwikkeling als de mentale, gedragsmatige en fysieke gezondheid. Om die reden is waar nodig het inzetten van passende behandeling voor zowel ouders als kinderen belangrijk. Dit geldt in het bijzonder voor gezinnen met jonge kinderen waar sprake is van een LVB bij ouders en/of kinderen. In een webinar van MinNultotVijf gaan Marieke de Graaf en Jessica Vervoort-Schel in op de meerwaarde van trauma-informed hulp aan deze ouders. “Kijk dan wel zorgvuldig hoe de zorg voor de kinderen tijdens de behandeling van een ouder goed is in te vullen”, laten zij in een vooruitblik weten.
Interview Vakblad VROEG
Het webinar maakt onderdeel uit van MinNultotvijf, een initiatief van IMH Nederland en Vakblad Vroeg. Abonnees nemen gratis deel aan al onze webinars. Lees verder >
Wat is jullie belangrijkste boodschap aan de deelnemers van het webinar?
“Laat je als traumabehandeling geïndiceerd is niet te veel leiden door allerlei mogelijke beren op de weg. Ga in plaats daarvan samen met de ouders op zoek naar wat er nodig is om traumabehandeling te kunnen starten. Doen we dat niet, dan laten we ouders én kinderen in de kou staan. Het is soms een hele klus op korte termijn, maar als een ouder niet langer beheerst wordt door zijn of haar verleden, dan komt er meer ruimte voor het doorbreken van intergenerationele overdracht van trauma- en gehechtheidsgerelateerde problemen. Ouders krijgen dan weer meer kans om te (leren) zien wat hun jonge kinderen in het heden nodig hebben.”
‘Kijk goed hoe tijdens de behandeling de zorg voor jonge kinderen mee ondersteund kan worden’
Kun je traumabehandeling wel doen bij ouders van jonge kinderen terwijl ze in de tropenjaren zitten?
“Ja dat kan, mits dit gebeurt met extra aandacht voor de zorg voor de kinderen tíjdens de behandeling. Traumabehandeling kan er juist voor zorgen dat ouders weer meer ruimte in hun lijf en in hun hoofd krijgen voor alles dat er in het nú op ze afkomt. Juist in de tropenjaren hebben -ouders het nodig dat ze in het hier en nu kunnen voelen en waarnemen. Alleen dán kunnen zij er namelijk echt zijn voor hun kinderen. Dit lukt echter niet wanneer je lichaam en brein steeds gekaapt worden door het verleden, bijvoorbeeld door herbelevingen. Wel vraagt traumabehandeling in deze periode vaak om extra ondersteuning, zeker als er bij ouders sprake is van een licht verstandelijke beperking. Kijk daarom goed hoe tijdens de behandeling de zorg voor jonge kinderen mee ondersteund kan worden. Zo maak je het ook voor deze ouders mogelijk om de behandeling aan te gaan zodat zij er vervolgens zelf weer meer kunnen zijn voor hun kinderen.”
Het lijkt een mission impossible: PTSS behandelen bij LVB-ouders met jonge kinderen. Hoe dan?
“Door niet alleen samen met het gezin, maar ook met mensen uit het netwerk van ouders en reeds betrokken hulpverleners te kijken naar wat er nodig is tijdens de behandeling. Maak samen een ondersteuningsplan. Niet alleen met aandacht voor moeilijke momenten, maar zeker ook voor wat de krachten zijn binnen het gezin. Belangrijk is om dit met een open blik te doen. Iemand uit het netwerk die niet kan ondersteunen bij het verzorgen van de kinderen, kan soms wel helpen in het huishouden, koken, regelen van vervoer of met een ouder na een behandelsessie een wandeling maken. In het webinar zullen we aan de hand van een aantal concrete casussen laten zien hoe de concrete ondersteuning eruit kan zien.”
Er zijn veel aannames dat behandeling bij deze doelgroep niet echt kan slagen. Hoe kijken jullie hiertegen aan?
“Onderzoek van onder andere Liesbeth Mevissen heeft laten zien dat ook mensen met LVB kunnen profiteren van evidence based traumabehandeling. Het hebben van jonge kinderen is geen reden om hiervan af te zien. Zelf zien we dat ook echt terug in de praktijk. Daarnaast heeft een behandeling meer kans van slagen als er vooraf goed afgestemd wordt op de praktische mogelijkheden van ouders. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat een behandeling soms beter in de thuissituatie kan plaatsvinden. Houd dus ook rekening met praktische zaken.”
Organisatiebreed raamwerk Trauma Informed Care
Koraal implementeert het organisatiebrede raamwerk Trauma informed care, kortweg TIC. Dit raamwerk heeft als doel om op alle lagen van een organisatie een omgeving te creëren die als basis dient voor welbevinden, een gezonde ontwikkeling en mogelijkheden voor herstel voor zowel hulpvragers als hulpverleners. Met TIC wordt aan de hand van drie pijlers een fundament gelegd voor een positieve, ontwikkelingsgerichte en herstelbevorderende omgeving: regulatie, verbinding en veiligheid. De drie pijlers vormen de basis van álle interacties. Verondersteld wordt dat daardoor de risico’s op problemen afnemen en de kansen voor herstel, groei en ontwikkeling toenemen. TIC biedt een kader om hulpverleners en de hen ondersteunende medewerkers de kennis, faciliteiten én steun te bieden die essentieel zijn voor hulp die aanslaat bij deze gezinnen.
Het webinar maakt onderdeel uit van MinNultotvijf, een initiatief van IMH Nederland en Vakblad Vroeg. Abonnees nemen gratis deel aan al onze webinars. Lees verder >
